Informatie over Zink
Dikte
De dikte van bladzink werd vroeger aangeduid met nummers uit de tijd van het pakketwalsen. Omdat de relatie tussen die nummers en de werkelijke dikte niet genormaliseerd is, wordt dit systeem afgeraden. Toch worden deze nummers in de praktijk nog regelmatig gebruikt. Daarom worden ze vaak tussen haakjes vermeld.
De meest voorkomende diktes waren nummers 12, 14 en 16. Tegenwoordig wordt de dikte aangeduid in millimeters: meestal 0,8 mm of 1,0 mm. Op aanvraag is ook 1,10 mm leverbaar.
Voor roevendaken wordt 1,10 mm aangeraden vanwege de extra stijfheid van de zinken banen.
Het gebruikte zink moet voldoen aan NEN-EN 988 – “Zink en zinklegeringen: Technische leveringsvoorwaarden voor gewalste platte producten voor de bouw.”
Dakbedekking
Zink wordt toegepast als dakbedekking in de vorm van vlakke platen (stroken) bij roevendaken en in losangevormige platen. Gegoten zinken pannen worden in Nederland niet gebruikt.
Zinken felsdaken zijn een moderne ontwikkeling die pas sinds 1956 wordt toegepast, mogelijk gemaakt door de verbeterde eigenschappen van modern zink.
Voor roevendaken en losangedaken wordt doorgaans zink van 0,80 mm (nr. 14) gebruikt.
Roevendak
De Belgische of Hollandse roefconstructie is in Nederland het meest gangbaar. Deze bestaat uit trapeziumvormige roeflatten die met de smalle zijde op het dakbeschot worden bevestigd. De schroefkoppen moeten iets verzonken liggen, zodat ze het zink niet raken.
De hart-op-hartafstand van de roeflatten wordt bepaald door de breedte van de omgezette dakbanen zink. Bij een standaardbreedte van 1000 mm geldt meestal 890 mm netto, met opgezette kanten van 55 mm.
De zinken dakbanen worden tegen de roeflat geplaatst en met klangen bevestigd. De roeflatten zorgen ervoor dat het zink vrij kan uitzetten en krimpen bij temperatuurverschillen. Boven en onder de roeflatten worden schuifstukken geplaatst om deze werking mogelijk te maken. Vervolgens wordt de roeflat afgedekt met een losse roefkap van zink die over de klangen wordt geschoven.
In de lengterichting worden de roefbanen onderling gesoldeerd of, bij voldoende dakhelling, dubbel gehaakt.
Ondersteuning
Een roevendak moet volledig worden ondersteund door een beloopbaar dakbeschot van 23–25 mm dikke houten delen. Ongeschaafd vurenhout heeft de voorkeur: de ruwe structuur vergemakkelijkt het schuiven van het zink bij uitzetting. Plaatmateriaal is ongeschikt.
De houten delen (zonder messing en groef) moeten een voeg van minimaal 5 mm en maximaal 10 mm hebben. Spijkerkoppen moeten verzonken zijn om contact met het zink te voorkomen. Gebruik altijd roestvaststalen bevestigingsmiddelen.
Ventilatie en isolatie
Bij bestaande daken is goede ventilatie onder de zinken bedekking essentieel. Bij geïsoleerde zinken daken is een zorgvuldige detaillering noodzakelijk om corrosie en schade aan de constructie te voorkomen.
Tussen de isolatie en het dakbeschot moet een geventileerde spouw worden aangebracht. Deze voorkomt condensvorming aan de onderzijde van het zink. Aan de warme zijde van de isolatie hoort een dampremmende folie.
De zinken roefbanen moeten vrij kunnen uitzetten en krimpen in lengte en breedte. De bevestiging gebeurt met klangen die schuiven in de lengterichting toestaan.
Bij banen tot 7 meter lengte en hellingen kleiner dan 10° kunnen de platen horizontaal worden gesoldeerd. Tegenwoordig kunnen ook langere banen (tot circa 7 m) uit één stuk worden gezet.
Bij hellingen groter dan 10° en banen langer dan 7 m worden de banen onderling verbonden met dubbele haakconstructies. Elke baan krijgt daarnaast een vaste klang voor positionering.
Losanges
Een losangebedekking bestaat uit kleine, onderling gehaakte zinkplaten. Ze worden toegepast op daken en gevels en zijn verkrijgbaar in diverse vormen: rechthoekig, ruitvormig of zeshoekig.
De platen worden met verzinkte of roestvaststalen nagels bevestigd en met klangen aan de randen vastgezet. Moderne losangebekledingen worden bovenaan bevestigd met een gesoldeerde klang en aan de zijkanten met schuifklangen.
De standaarddikte is 0,8 of 1,0 mm.
De montage verloopt van onder naar boven. Voor een strak patroon is vooraf aftekenen op het dakbeschot noodzakelijk. Licht gebogen vlakken kunnen fraai worden bekleed met kleinere losanges. Veel onderdelen zijn op maat leverbaar via Zinkexperts.
Goten en hemelwaterafvoeren
De rol van goten en hemelwaterafvoeren in het behoud van gebouwen wordt vaak onderschat. Slecht functionerende afvoersystemen kunnen aanzienlijke schade veroorzaken aan gevels, daken en interieurs. Een lekkende of verstopte goot kan leiden tot aantasting van voegwerk, pleisterlagen of houten dakconstructies.
Goten
Er bestaan verschillende soorten goten, waaronder de vrijdragende mastgoot, de bakgoot (vrijdragend of bekleed met zink) en de zakgoot tussen twee daken.
De levensduur van goten wordt vooral bedreigd door onvoldoende onderhoud of onjuiste detaillering. Regelmatige inspectie en tijdig herstel zijn cruciaal voor een duurzaam en goed functionerend hemelwaterafvoersysteem.